DOKUMENT HISTORYCZNY

Program PPS (1905)

Program Polskiej Partii Socjalistycznej,
wydany przez Lubelski Komitet Okręgowy PPS
Lublin – listopad 1905 roku

Polska partia socjalistyczna jako organizacja polityczna polskiej klasy robotniczej, walczącej o swe wyzwolenie z jarzma kapitalizmu, dąży przede wszystkiem do obalenia dzisiejszej niewoli politycznej i zdobycia władzy dla proletariatu. W dążeniu tem, celem jej jest: 

Niepodległa Rzeczpospolita Demokratyczna oparta na zasadach następujących:

A. pod względem politycznym:
  1. Bezpośrednie, powszechne, równe i tajne głosowanie; prawodawstwo ludowe, pojmowane zarówno jako sankcja, jak i inicjatywa.
  2. Całkowite równouprawnienie narodowości, wchodzących w skład Rzeczypospolitej na zasadzie dobrowolnej federacji.
  3. Samorząd gminny i prowincjonalny z wybieralnością urzędników administracyjnych.
  4. Równość wszystkich obywateli kraju bez różnicy płci, rasy, narodowości i wyznania.
  5. Zupełna wolność słowa, druku, zebrań i stowarzyszeń.  
  6. Bezpłatna procedura sądowa, wybieralność sędziów i sądowa odpowiedzialność urzędników.
  7. Bezpłatne, przymusowe, powszechne, całkowite nauczanie, dostarczanie uczącym się środków utrzymania przez państwo.
  8. Zniesienie armii stałej, powszechne uzbrojenie ludu.
  9. Postępowy podatek od dochodu i od majątku, takiż  podatek od spadków; zniesienie wszelkich podatków od artykułów spożywczych oraz pierwszych potrzeb.
A. pod względem politycznym:

1) Prawodawstwo pracy:

  1. ośmiogodzinny dzień pracy, stała 36-cio godzinna przerwa co tydzień,
  2. minimum płacy roboczej,
  3. równa płaca dla kobiet i mężczyzn przy równej pracy,
  4. zakaz pracy dzieci do lat 14-stu, ograniczenie pracy nieletnich (od lat14 do 18-tu) do 6-ciu godzin na dobę,
  5. zakaz pracy nocnej w zasadzie,
  6. hygiena fabryczna,
  7. zabezpieczenie państwowe w razie wypadków, braku pracy, choroby i starości,
  8. inspektorat fabryczny wybierany przez samych robotników,
  9. giełdy pracy i sekretariat robotniczy,
  10. zupełna wolność zmów robotniczych.

2) Stopniowe uspołecznianie ziemi, narzędzi, produkcji i środków komunikacji.

Przewiń do góry