Komisja Programowa XLIV Kongresu PPS przygotowała projekty dokumentów programowych do informacji i konsultacji ze strukturami Polskiej Partii Socjalistycznej. Poniżej treść projektu deklaracji ideowej.
Polska Partia Socjalistyczna to najstarsza partia polityczna w Polsce. Od 130 lat pozostajemy wierni ideałom i wartościom, o które walczyli nasi przodkowie. W oparciu o nie działamy również dzisiaj. Na nich budujemy programy polityczne nastawione na zrównoważony rozwój państwa oraz budowę socjalistycznego i demokratycznego społeczeństwa.
Społeczeństwo kapitalistyczne kieruje się zawsze zasadą maksymalizacji zysku. Przez ostatnie 200 lat widzimy jak nieograniczony i stale przyspieszający kapitalizm doprowadza do pełnego podporządkowania środowiska naturalnego. Choć przekroczenie pewnych granic zagraża egzystencji ludzkości, kapitaliści kierowani żądzą zysku kierują ludzkość ku zapaści.
Niepohamowana chęć zysku łamie zasady zdrowej ekonomii oraz prowadzi do rozwarstwienia społecznego i przeciwstawiania grup społecznych. Wszystkie te zjawiska stanowią grunt dla odrodzenia faszyzmu.
Elity polityczne i ekonomiczne próbują uspokoić wrzenie społeczeństwa poprzez kłamstwa. O katastrofie klimatycznej i patologiach kapitalizmu mówią tak samo: “jakoś to będzie, jeszcze mamy czas”. Wszyscy widzimy, że czas ucieka i nie mamy ani chwili do stracenia — kapitaliści chcą zarobić na naszej nieuwadze.
Polska jest krajem ogromnych nierówności społecznych spowodowanych kapitalistycznym wyzyskiem. Nasz kraj jest wyniszczony przez prawicową demagogię i liberalizm gospodarczy, który obiecał nam złote góry, dając w zamian bezrobocie, likwidację wielu praw socjalnych i stłamszenie ruchów pracowniczych.
Społeczeństwo polskie potrzebuje gruntownej zmiany. Obierzmy nowy kierunek rozwoju, odrzucając system neoliberalny raz na zawsze. Wejdźmy na drogę ku socjalizmowi — najwyższej formie demokracji.
Oto założenia Rzeczpospolitej Socjalistycznej, państwa prawdziwie równościowego, które szanuje wszystkich obywateli i zapewnia im pełne możliwości rozwoju — bez względu na pochodzenie klasowe, wiek, płeć, tożsamość. Rzeczpospolita Socjalistyczna to zbiór idei, które przyświecają nam przy codziennym działaniu politycznym. Chcemy ją stopniowo, ale nieustępliwie budować.
1. Gospodarka dla ludzi — nie odwrotnie
Elity gromadzące kapitał i utrzymujące się z cudzej pracy przyzwyczaiły nas, że mamy dostosowywać się do potrzeb gospodarki kapitalistycznej. Żeby sprostać zadaniom na XXI wiek, musimy odwrócić tę zasadę. Większość społeczeństwa ma decydować o swoim losie — nie pieniądz i interes bogatej mniejszości. Wynagrodzenie za pracę musi zapewniać każdemu możliwość życia na dobrym poziomie. Ponadto, każdy musi mieć prawo do odpoczynku i rozwijania swoich pasji.
2. Koniec ze spekulacją i oszustwami
Źródłem dobrobytu państwa jest praca, zarówno fizyczna jak i intelektualna, a nie spekulacja instrumentami finansowymi. Pieniądz jest odzwierciedleniem wartości dóbr materialnych i społecznych, a nie samoistnym towarem. Wspólny wysiłek społeczeństwa zapewnia przyszłość ludzkości.
3. Własność wspólna to wspólny dobrobyt
Własność prywatna nie może być dominującą formą własności. Państwo demokratyczne musi ustanowić jako podstawowe formy własności społecznej: własność komunalną, państwową -poddaną kontroli społecznej oraz spółdzielczą.
4. Demokratyzacja życia społecznego
Podstawą socjalizmu jest poszanowanie demokracji i możliwości reprezentowania przez społeczeństwo swoich interesów oraz jego uczestniczenia w decyzjach dotyczących działalności państwa. Szerszą realizację tego prawa może zapewnić sprawiedliwsza ordynacja wyborcza dająca realną reprezentację mniejszym partiom, związkom zawodowym oraz ruchom społecznym.
Ważną rolę w demokratyzacji muszą grać samorządy lokalne. Umocnienie mechanizmów demokracji musi iść w parze z częściowym przekazaniem lokalnym jednostkom kompetencji i decyzyjności spoczywających dziś na władzach centralnych. Samorządność pomoże odbudować, szczególnie poza wielkimi miastami, obywatelskie zaangażowanie społeczne i polityczne Polek i Polaków oraz zaufanie wobec wybieranych przez nich przedstawicieli.
5. Tylko Socjalizm zatrzyma katastrofę klimatyczną
Budowie nowego zielonego ładu, rozumianego jako jak najszybsze przejście na ekologiczne źródła energii i osiągnięcie neutralności oddziaływania człowieka na klimat, musi towarzyszyć troska o ludzi pracy. Tylko systemowe zmiany zdołają zapobiec upadkowi ludzkości. Mimo to, zanim przystąpimy do transformacji, musimy zagwarantować ludziom pracy godne życie. Zrównoważone zmiany na rzecz redukcji emisji gazów cieplarnianych muszą uwzględniać utworzenie funduszu na rzecz pokrycia kosztów przekwalifikowania pracowników i pracownic, a same zakłady nie mogą zostać zamknięte dopóki nie zapewni się pracownikom godnej, dobrze płatnej alternatywy.
Przyspieszymy budowę i rozwój alternatywnych i rozproszonych źródeł energii: solarnej, wiatrowej, wodnej i geotermalnej. Jednak nie możemy opierać się wyłącznie na energetyce ze źródeł odnawialnych, które w Polsce nie zapewnią wystarczającej stabilności sieci energetycznej.
Rolę stabilizatora w polskiej energetyce pełnią dziś wielkie elektrownie spalające węgiel. Wybudujemy elektrownie atomowe nowej generacji, które przejmą tę rolę i zapewnią Polsce czystą i tanią energię. Gdyby nie nierozważna polityka rządów Solidarności, która anulowała w roku 1990 program budowy elektrowni jądrowych, problem zapewnienia stabilności systemu bez elektrowni węglowych byłby rozwiązany.
6. Sektor publiczny dla zdrowego społeczeństwa
Rzeczpospolita Socjalistyczna to państwo darmowej publicznej ochrony zdrowia, w którym obywatele mają dostęp do opieki medycznej w pełnym zakresie — bez względu na majętność i pochodzenie społeczne. W sektorze edukacji tak samo: potrzebujemy gruntownej przebudowy naszych instytucji edukacyjnych, rówież pod kątem wyrównania nierówności klasowych. Osoby z klasy robotniczej nigdy więcej nie będą musiały wstydzić się swojego pochodzenia w szkole i na uniwersytecie.
7. Wyższe płace, więcej czasu wolnego
Polacy pracują najwięcej w Europie, jednocześnie zarabiając za mało, żeby rozwijać swoje pasje i poświęcać czas rodzinie. Dlatego aby stworzyć społeczeństwo tolerancyjne, wyedukowane i cieszące się wolnościami obywatelskimi, zapewnimy Polkom i Polakom wyższe płace, jednocześnie zwiększając ilość czasu wolnego. Badania dowodzą, że podwyższenie płac i skrócenie dnia pracy zwiększają efektywność i zadowolenie. Skutki będą więc równie pozytywne dla gospodarki i pracowników.
8. Równość podstawą Socjalizmu
Chcemy Polski, w której każdy może czuć się bezpiecznie, a każdy obywatel jest równy wobec prawa. Socjalizm zapewni równość szans, którą nieustannie obiecują liberałowie, a która jednocześnie jest nierealna w kapitalizmie ze względu na ogromne nierówności majątkowe. Osoby mniej majętne, lokatorzy komunalni oraz pracownicy będą dodatkowo chronieni przez państwo przed wyzyskiem i oszustwami prawnymi. Rzeczpospolita Socjalistyczna szanuje ludzi niezależnie od pochodzenia społecznego, majętności, płci, orientacji seksualnej, pochodzenia i tożsamości płciowej.
9. Polska dostępna
Państwo powinno skracać dystanse i zbliżać ludzi. Rozwiniemy krajową komunikację publiczną: zarówno miejską, jak i wiejską, międzymiastową i międzynarodową. Przywrócimy utracone połączenia, zwracając ponownie uwagę na komunikację na wsi i w mniejszych miejscowościach.
10. Polska zaradna i samodzielna
Neoliberalny pomysł na gospodarkę okazał się porażką. Nowoczesne państwo potrzebuje silnego sektora przemysłowego. Odbudujemy polski przemysł i państwowe ośrodki badawcze, żeby uczynić Polskę równym partnerem zachodnich państw członkowskich Unii Europejskiej.
Socjalizm, nie socjaldemokracja
Polska Partia Socjalistyczna reprezentuje światopogląd socjalistyczny, a nie socjaldemokratyczny. Mając to na uwadze, będziemy współpracować z innymi partiami lewicowymi w dążeniu do naszych celów. Niemniej, Polska Partia Socjalistyczna wyróżnia się na polskiej scenie politycznej swoim ponad stuletnim niezmiennym poświęceniem dla idei Socjalizmu.
Dlaczego nie socjaldemokracja? Socjaldemokraci akceptują kapitalistyczny ład gospodarczy, jednocześnie chcąc ograniczać jego najgorsze patologie. Jak pokazało nam ostatnie 200 lat historii kapitalizmu, półśrodki nie wystarczą. Kapitalizm galopuje w kierunku zagłady ludzkości. Rozwiązania socjaldemokratyczne takie jak drobne korekty systemu podatkowego i rozwój dostępnych usług społecznych to małe kroki naprzód, które nie dorównują jednak galopującemu tempu zniszczenia środowiska i więzi społecznych przez kapitalizm.
Dlatego ludzkość potrzebuje Socjalizmu, który zlikwiduje patologie kapitalizmu i zdusi różnice klasowe w zarodku, usuwając mechanizmy prowadzące do wyzysku i niesprawiedliwego ładu społecznego.
Socjaldemokraci akceptują kapitalistyczną zasadę, że regulacja procesów gospodarczych zachodzi głównie poprzez wolny rynek z narzuconymi przez państwo ograniczeniami. Natomiast dla nas, socjalistów, patologie kapitalizmu są jego cechą wrodzoną. Bezdomność, bezrobocie, bieda, eksmisje lokatorów: to wszystko zjawiska, które mogą być niedługo przeszłością, o ile podejmiemy się zmiany systemu gospodarczego na równościowy Socjalizm.
Socjaldemokraci akceptują dominację prywatnej formy własności środków produkcji i kapitału, dla socjalistów dominującą formą własności środków produkcji i kapitału powinna być szeroko rozumiana własność społeczna.
Podobnie jak socjaldemokraci oraz inne ruchy lewicowe socjaliści dążą do wyeliminowania zagrożeń ekologicznych, równych praw dla wszystkich bez względu na różnice ekonomiczne, status społeczny, płeć, wyznawaną religię (lub jej negowanie), pochodzenie etniczne i różnice światopoglądowe, lecz priorytetem dla nas są i pozostaną problemy społeczne.
Ze sposobami realizacji naszych celów będziemy zaznajamiać społeczeństwo w strategicznych sektorowych programach partii, które będziemy realizować w przypadku udziału partii w większości parlamentarnej, a także przedstawiając programy doraźne, np. wyborcze.
Wyzwanie warte wysiłku
Nie ukrywamy, że obecna sytuacja w naszym kraju i na świecie jest bardzo ciężka. Prawicowi propagandziści mają się lepiej niż kiedykolwiek. Kapitaliści przywłaszczają sobie owoce pracy naszych obywateli. Podczas gdy to się dzieje, nasza planeta woła o ratunek.
Jest jednak nadzieja i lek — Socjalizm! Pora na radykalne zmiany zasad gry. Zrzućmy kajdany wyzysku, upodlenia, beznadziei i tyranii! Polska Partia Socjalistyczna organizuje walkę o lepsze jutro na poziomie lokalnym, krajowym i międzynarodowym.
Tylko i wyłącznie od Ciebie zależy, czy będziesz się beznamiętnie przypatrywać ponurej teraźniejszości, czy dołożysz swoją cegiełkę do budowy lepszego jutra. Przyłącz się do nas w walce o Polskę dobrobytu dla wszystkich, a nie nielicznej kasty. Wspólnie stwórzmy Polskę równych szans, gdzie demokracja jest codziennością a nie fasadą: Rzeczpospolitą Socjalistyczną!