Dokumenty

DOKUMENT OBOWIĄZUJĄCY

Deklaracja programowa Polskiej Partii Socjalistycznej

uchwalona przez XXXVIII Kongres PPS w dniu 2 lipca 2005 roku

Polska Partia Socjalistyczna powstała w 1892 roku aby walczyć z kapitalistycznym wyzyskiem oraz o byt narodowy i państwowy Polaków.

Minęło ponad sto lat, a przesłanie programowe twórców PPS wciąż jest aktualne i stanowi programową inspirację dla polskich socjalistów.

Polska Partia Socjalistyczna wierna tradycjom tworzonym przez jej założycieli i pokolenia polskich socjalistów dąży do urzeczywistniania wartości i ideałów powszechnie zrozumiałych i uznawanych, płynących z myśli filozoficznej socjalizmu. Zostały one określone w Deklaracji Ideowej PPS. Z ich urzeczywistnienia wynika socjalistyczna wizja naszego społeczeństwa i państwa. Wizja godnego życia każdego Polaka w sprawiedliwym, wolnym od wyzysku społeczeństwie.

Działania i przedsięwzięcia podejmowane przez PPS służą osiąganiu celów które partia uznaje aktualnie za swoje cele programowe:

1. Obrona społeczeństwa i demokracji przed niszczącym działaniem globalnego rynku i dominacją oligarchii kapitałowych.

Fabryki, banki, nowe technologie stają się własnością wąskiej grupy ludzi. Postępuje koncentracja światowego kapitału, który przejmuje również władzę polityczną. Oligarchie kapitałowe zdominowały prawie wszystko. Także rynek pracy. Dążą bezwzględnie do maksymalizacji zysku.

Miliony ludzi żyje tylko ze swej pracy, ze swej inwencji i przedsiębiorczości, z emerytur i zasiłków, a nie z dywidend i rent kapitałowych. Dla nich brak pracy, brak godziwej zapłaty oznacza w gospodarce rynkowej brak ekonomicznych podstaw do egzystencji i utratę godności ludzkiej.

PPS respektuje społeczną gospodarkę rynkową, jako konstytucyjny ustrój gospodarczy RP. Daje on podstawy do zachowania równowagi interesów „pracy” i „kapitału”. Przy respektowaniu tej formy kapitalizmu, jaką jest społeczna gospodarka rynkowa, podstawowym i głównym celem działalności PPS jest obrona ludzi pracy przed wyzyskiem i poniżeniem przez działające bez barier moralnych i prawnych oligarchie kapitałowe.

Prawo do swobodnego przepływu kapitału, motywowane pogonią za zyskiem nie może być silniejsze niż prawo ludzi, społeczeństw i narodów do decydowania o swoim losie, o ich rozwoju społecznym i gospodarczym. Dlatego PPS nie akceptuje – popieranego przez wszystkie kolejne rządy w Polsce – neoliberalnego modelu globalizacji. Powoduje on coraz większy wyzysk i ubożenie pracujących oraz wykluczenie z życia społecznego i gospodarczego coraz większych grup społecznych. Demokracja staje się fasadą, pustosłowiem, a realną władzę przejmują ludzie z oligarchii kapitałowych.

Obrona przed niszczącymi aspektami rynku wymaga rozwijania więzi społecznych łączących ludzi pracy, co wyraża się we współdziałaniu, pomocy wzajemnej i współodpowiedzialności za los innych członków społeczności.

Podstawowe, przynależne każdemu usługi społeczne – opieka zdrowotna, opieka społeczna, zabezpieczenie rentowe i emerytalne, edukacja – muszą być opłacane solidarnie przez całe społeczeństwo i dostępne bezpłatnie dla każdego, bez względu na jego możliwości finansowe.

Sprawiedliwość społeczna to cel programowy polskich socjalistów. A stosunek do wartości moralnej jaką jest sprawiedliwość społeczna decyduje o przynależności do „lewicy” czy do „prawicy”.

Władze publiczne są po to, aby zapewniać wszystkim obywatelom korzystanie z ich praw określonych w Konstytucji RP, a w szczególności z praw ekonomicznych i socjalnych. W tym wyraża się ich służebność i za to ponoszą odpowiedzialność.

2. Budowa społeczeństwa aktywnych obywateli, świadomych swych praw i obowiązków.

Więcej władzy należy pozostawić bezpośrednio obywatelom. Ich udział w sprawowaniu demokratycznej władzy nie może ograniczać się do uczestnictwa raz na kilka lat w wyborach. W sprawach ich dotyczących, obywatele muszą mieć możliwość przedstawiania swych racji i uczestniczyć w podejmowaniu decyzjii. Uspołecznienie sprawowania władzy państwowej, samorządowej, a także gospodarczej to warunek funkcjonowania demokracji.

Demokracja to wspólna odpowiedzialność wszystkich obywateli za teraźniejszość i przyszłość państwa i narodu. Tylko świadomi, aktywni i wolni od wszelkich nacisków i manipulacji Polacy mogą unieść tę odpowiedzialność.

Budowa społeczeństwa obywatelskiego to inicjowanie, wspieranie i uczestniczenie w działaniach związków zawodowych, organizacji społecznych, ruchów społecznych, które służą dobru wspólnemu, służą interesowi całego społeczeństwa lub społeczności lokalnej.

3. Demokratyczne państwo prawa – jako wspólne dobro wszystkich obywateli. Państwo silne poparciem i zaufaniem obywatel, które realizuje zasady sprawiedliwości społecznej.

PPS wyrosła w walce o niepodległą Polskę i ma wielki udział w powstaniu demokratycznych struktur państwa po I-szej i II-giej Wojnie Światowej. Współcześnie walka o niepodległość to walka z zagrożeniami dla naszej suwerenności państwowej, to walka o umocnienie i rozwój Rzeczpospolitej Polskiej – jako demokratycznej republiki w której decyduje dobro obywateli i obowiązują zasady sprawiedliwości społecznej. Państwo stanowi prawo i organizuje różne sfery życia obywateli. Może czynić swoje powinności dla dobra i w interesie nas wszystkich, albo dla dobra i w interesie egoistycznych jednostek czy też grup społecznych żyjących z wyzysku tych, których pozbawiono warunków do godnego życia. W okresie „transformacji” władze państwowe skutecznie zadbały o dobro egoistycznych jednostek i spowodowały wykluczenie i biedę milionów obywateli. Tworzyły zasady niesprawiedliwości społecznej. Dlatego utraciły społeczną akceptację, nie mają poparcia i zaufania obywateli. Eksperymenty gospodarcze i społeczne realizowane po 1989 roku powodują także osłabienie i ograniczenie roli i funkcji państwa.

PPS chce odwrócić kierunek przeobrażeń: umocnić funkcje państwa, zwłaszcza w sferze gospodarczej i społecznej. PPS widzi gwaranta interesu społecznego, a więc gwaranta dobra każdego obywatela w skutecznych instytucjach państwa i w silnych strukturach samorządowych. Państwo musi określać granice korzystania z prawa własności. Prymat prawa własności nad innymi prawami niesie zagrożenie dla demokracji i dla państwa.

Państwo polskie ma swoje miejsce w rodzinie europejskich państw narodowych i wśród wszystkich państw świata.

Władze Państwa działają zgodnie z polską racją stanu.

4. Dostęp obywateli do informacji i wiedzy o sprawach, które ich dotyczą.

Komercyjne media i komercyjne autorytety preparują informacje oraz wiedzę o sprawach gospodarczych, społecznych i politycznych tak, aby odpowiadały interesom ich mocodawców. Manipulują opinią publiczną, tak aby zyskać poparcie dla działań, które nie służą społeczeństwu.

Nie będzie zdrowej demokracji dopóki społeczeństwu nie zapewni się dostępu do obiektywnych informacji i wiedzy o sprawach, które ich dotyczą, o których mają decydować.

Zasadniczą sprawą jest rozwój mediów publicznych wolnych od nacisków politycznych i ekonomicznych. Konieczny jest taki ład medialny, w którym partie i organizacje społeczne będą mogły swobodnie wyrażać swoje poglądy i opinie.

5. Rozwój własności wspólnej we wszystkich jej formach – własność spółdzielcza, własność komunalna, własność państwowa.

Własność wspólna stwarza możliwość likwidacji wyzysku pracujących. To droga do sprawiedliwości społecznej. PPS od swego powstania, zawsze dążyła do rozwoju wszystkich form własności wspólnej i pozostaje wierna swemu ideowemu przesłaniu.

6. Praca dla wszystkich, którzy jej potrzebują.

Aktualnie w Polsce na 24 milionów ludzi w wieku produkcyjnym, 10,5 miliona pozostaje bez pracy. Ta dramatyczna sytuacja jest wynikiem rządów neoliberalnych doktrynerów po 1989 roku.

Są instrumenty ekonomiczne i prawne, których zastosowanie umożliwi stopniową likwidację bezrobocia w Polsce. Nie ma woli rządzących, aby odstąpić od neoliberalnej ideologii.

7. Edukacja, nauka i kultura dla rozwoju społecznego.

Rozwój cywilizacyjny, jaki ogarnął cały świat w ostatnich dziesięcioleciach, stwarza nowe możliwości, ale także nowe problemy i wyzwania. Aby w tym rozwoju uczestniczyć i z niego korzystać, konieczny jest priorytet dla powszechnej edukacji, badań naukowych i działań kulturotwórczych.

8. Każdy obywatel ma zapewnione godziwe warunki życia, a wynagrodzenie za pracę umożliwia utrzymanie rodziny.

Poziom cywilizacyjny Polski tworzy warunki do powszechnego dobrobytu. Ustrój – panujący system społeczny i gospodarczy – decyduje czy wszyscy mogą uczestniczyć w wytwarzaniu dóbr i usług i czy podział wytwarzanego bogactwa jest sprawiedliwy. Oligarchiczny kapitalizm, jaki zbudowano w Polsce, nie zapewni nam powszechnego dobrobytu. Stosunki społeczne i gospodarcze panujące w Polsce są źródłem niesprawiedliwości i biedy. Trzeba je zmienić.

PPS dąży do tego, aby praca służyła potrzebom ludzi, a podział wytworzonych dóbr zapewniał byt nam wszystkim.

Aby to osiągnąć konieczne jest wprowadzenie w Polsce społecznej gospodarki rynkowej – ustroju gospodarczego Rzeczpospolitej określonego w Konstytucji RP.