Niniejszy dokument nie jest ostateczny. Stanowi tezy do dyskusji, opublikowane w celu dopracowania brzmienia Deklaracji przed XLIV Kongresem PPS.
Polska Partia Socjalistyczna, obecnie najstarsza partia polityczna w Polsce, pozostaje przez cały czas wierna swoim ideałom i wartościom, w oparciu, o które działa i na których buduje bieżące i perspektywiczne programy. Programy nastawione na zrównoważony rozwój państwa i społeczeństwa według socjalistycznych zasad sprawiedliwości społecznej.
Całkiem niedawno społeczeństwa zauważyły, że klątwą nieograniczonego i stale przyspieszającego rozwoju jest chęć pełnego podporządkowania środowiska naturalnego i że przekroczenie pewnych granic zagraża egzystencji. Coraz więcej jest takich, którzy rozumieją, że konieczne są daleko idące ograniczenia, nawet kosztem nieuniknionego spowolnienia rozwoju ekonomicznego.
Zbyt wolno natomiast narasta świadomość, że drugą klątwą nieograniczonego rozwoju jest niepohamowana chęć zysku, łamiąca zasady zdrowej ekonomii, prowadzącą do trudno wyobrażalnego rozwarstwienia społecznego, powstawania konkurencyjnych i wrogich sobie społeczeństw. W konsekwencji może to prowadzić do gwałtownego wybuchu niezadowolenia społecznego i nieuniknionych perturbacji, po których powstanie nowa cywilizacja o nieznanym charakterze. Trudno nie dostrzec analogii do katastrofy klimatycznej.
Elity polityczne i ekonomiczne myślą takimi samymi kategoriami jak w sprawie klimatu: „jakoś to będzie, jeszcze mamy czas”. A czas ucieka i pozostawiamy problem naszym dzieciom i wnukom.
W cieniu bieżącej walki PiS z opozycją zachodzą niepokojące zjawiska o dużym potencjale cofania Polski w rozwoju.
Polska jest krajem ogromnych nierówności społecznych spowodowanych kapitalistycznym wyzyskiem. Jest krajem wyniszczonym przez prawicową demagogię i liberalizm gospodarczy, który obiecał nam złote góry, dając w zamian bezrobocie, likwidację wielu praw socjalnych i stłamszenie ruchów pracowniczych. Społeczeństwo potrzebuje naprawdę dobrej zmiany, zmiany systemu neoliberalnego na demokratyczny socjalizm.
Polska Partia Socjalistyczna przedstawia założenia sprawiedliwego ładu społecznego, który chcemy stopniowo, ale nieustępliwie budować.
Wytyczne dla nowego ładu pochodzą z zasad socjalizmu, a przede wszystkim:
– zasady, że działalność gospodarcza ma na celu zaspokojenie potrzeb społeczeństwa, a nie wypracowywanie zysku do dowolnego rozporządzania;
– zasady, że pieniądz jest odzwierciedleniem wartości dóbr materialnych i społecznych, a nie samoistnym towarem;
– zasady, że źródłem rozwoju jest praca (fizyczna i intelektualna), a nie obrót pieniędzmi czy instrumentami pochodnymi; to nie kapitał, a wspólny wysiłek społeczeństw zapewnić ma przyszłość ludzkości;
– zasady, że wynagrodzenie za tą pracę powinno być miarą jej użyteczności i zapewniać możliwość egzystencji na odpowiednim do tej użyteczności poziomie;
– zasady, że własność prywatna nie może być dominującą formą własności, taką formą powinny być różne formy własności społecznej;
– zasady, że każdy członek społeczeństwa ma równe prawa uczestniczenia w decyzjach dotyczących działalności tego społeczeństwa (w tym jego organizacji i porządku prawnego), a tryb podejmowania decyzji powinien umożliwiać jak najszerszą realizację tego prawa;
-zasady solidaryzmu społecznego oznaczającej równe traktowanie potrzeb społeczeństwa z potrzebami własnymi;
– zasady podporządkowania celów doraźnych celom zapewniającym przetrwanie ludzkości jako wspólnoty harmonijnie korzystającej ze środowiska naturalnego i społecznego;
– zasady budowania społeczeństwa zdrowego, tolerancyjnego, wyedukowanego i cieszącego się wolnościami obywatelskimi;
– zasady, że każdy obywatel jest równy wobec prawa niezależnie od płci, orientacji seksualnej i pochodzenia.
Polska Partia Socjalistyczna nie wzywa do rewolucji, lecz będzie czynnie popierać i inicjować zmiany prowadzące do ustanowienia sprawiedliwego ładu.
W dążeniu do tych zmian współpracować będziemy z innymi partiami lewicowymi, mając na uwadze, że nasza partia reprezentuje światopogląd socjalistyczny, a nie socjaldemokratyczny.
Podstawowe różnice w stosunku do programów socjaldemokratycznych dotyczą sposobu niwelowania rozwarstwienia społecznego oraz wolnego rynku. Socjaldemokraci akceptują kapitalistyczny ład gospodarczy, lecz chcą bardziej sprawiedliwego podziału zysków, poprzez system podatkowy i rozwój dostępnych usług społecznych. Socjaliści chcą przede wszystkim niwelowania różnic klasowych już na etapie powstawania zysku, usuwając mechanizmy prowadzące do wyzysku i niesprawiedliwości.
Socjaldemokraci akceptują kapitalistyczną zasadę, że regulacja procesów gospodarczych zachodzi głównie poprzez wolny rynek z narzuconymi przez państwo ograniczeniami, dla socjalistów rynek wymaga dalej idących regulacji dla przeciwdziałania powstającym na nim patologii.
Socjaldemokraci akceptują dominację prywatnej formy własności środków produkcji i kapitału, dla socjalistów dominującą formą własności środków produkcji i kapitału jest szeroko rozumiana własność społeczna.
Podobnie jak socjaldemokraci oraz inne ruchy lewicowe socjaliści dążą do wyeliminowania zagrożeń ekologicznych, równych praw dla wszystkich bez względu na różnice ekonomiczne, status społeczny, płeć, wyznawaną religię (lub jej negowanie), pochodzenie etniczne i różnice światopoglądowe. Priorytetem są i pozostaną dla nas problemy społeczne.
Członków PPS od jej powstania cechował żarliwy patriotyzm. Wyzwolenie narodowe oraz społeczne traktowane były jako zadania jednakowo ważne. Dzisiaj, kiedy naród polski ma swoje państwo, naszym zadaniem jest dbać o polskie racje stanu, o interesy ekonomiczne, kulturalne i polityczne społeczeństwa i państwa polskiego. Nasz patriotyzm wyraża się przede wszystkim gotowością do pracy dla dobra wspólnego, pracy na rzecz rozwoju społecznego i gospodarczego Polski.
Ze sposobami realizacji naszych celów będziemy zaznajamiać społeczeństwo w strategicznych sektorowych programach partii. Ich pełna realizacja może nastąpić po uzyskaniu udziału partii w większości parlamentarnej. Przedstawiać też będziemy programy doraźne np. wyborcze.
Poniżej przedstawione zostały skrótowo najważniejsze działania, które mają służyć realizacji zasad wyszczególnionych w niniejszej deklaracji ideowej:
- Promocję własności społecznej środków produkcji i stopniowe eliminowanie prymatu własności prywatnej chcemy osiągnąć m.in. przez szeroki rozwój sektora spółdzielczego, wspieranie wprowadzania akcjonariatu pracowniczego do przedsiębiorstw prywatnych (np. w formie grantów), zmianę formy własnościowej przedsiębiorstw samorządowych i zasadnicze zmiany w sposobie zarządzania Spółkami Skarbu Państwa. Do składu Rad Nadzorczych tych Spółek wprowadzimy przedstawicieli związków zawodowych, stowarzyszeń branżowych i niezależnych ekspertów. Kadra Kierownicza tych spółek rekrutowana będzie w drodze otwartych konkursów, wykluczających nepotyzm i uznaniowość. Wprowadzimy obowiązek tworzenia Rad Pracowniczych we wszystkich przedsiębiorstwach o większej liczbie pracowników, również w przedsiębiorstwach należących do zagranicznego kapitału.
Nie chcemy odbierać kapitalistom na siłę ich majątków, ale zadbamy, aby w przedsiębiorstwach prywatnych nie dochodziło do wyzysku pracowników i do działań gospodarczych szkodliwych dla finansów państwa.
Współfinansowanie inwestycji podmiotów prywatnych przez państwo wiązać się będzie z częściowym przejmowaniem udziałów. Zmianom podlegać będzie rola banków. Programy finansowania inwestycji inicjowanych przez państwo będą obsługiwane przez Państwowe Agencje z wykorzystaniem kapitału państwowych banków inwestycyjnych, poddanych szerokiej kontroli społecznej i wyłączone z gry rynkowej pieniądzem. Będziemy przywracać rola pieniądza jako środka ułatwiającego obrót gospodarczy, a jego wartość powiązana będzie z realną wartością środków materialnych i świadczonych usług. Pieniądz nie może istnieć jako samoistny towar podlegający obrotowi zależnemu od manipulacji giełdowych. Państwo będzie zapobiegać lichwie i obrotem wirtualnymi towarami pieniężnymi, co jest podstawowym źródłem kryzysów w dotychczasowym ładzie neoliberalnym.
- Dobrobyt społeczeństw powstaje z pracy, a kumulacja kapitału jest narzędziem, a nie celem działalności gospodarczej. Uzupełnieniem działań związanych z uspołecznieniem środków produkcji, będzie wprowadzenie szerokiej ochrony praw pracowniczych m.in. poprzez wzmocnienie roli związków zawodowych. Nowe Prawo Pracy zawierać będzie regulacje chroniące pracowników i ułatwiające im odwoływanie się od decyzji przełożonych.
Będziemy dążyć do spłaszczenia zarobków stosując zasadę, że rozpiętość płac wynikać może wyłącznie z różnej użyteczności pracowników. Nie do obronienia jest teza, że użyteczność Prezesa czy kierownika jest kilkadziesiąt razy wyższa od użyteczności szeregowego pracownika. Z taką rozpiętością płac mamy obecnie często do czynienia, a bez wysiłku pracowników użyteczność kadry kierowniczej byłaby zerowa. Spłaszczenie dochodów osiągniemy też poprzez odpowiednie ukształtowanie płacy minimalnej i wprowadzenie ustawowej płacy maksymalnej dostosowanej do rozpatrywanej branży. Płace w przedsiębiorstwach powinny regulować przejrzyste dla wszystkich układy zbiorowe. Świadomy i zadowolony pracownik, wyzwalający swoją inicjatywę to istotny czynnik rozwoju przedsiębiorstw.
Zreformujemy system podatkowy w myśl zasady solidaryzmu społecznego, który wymaga, aby osoby osiągające wyższe dochody, silniej partycypowały w wydatkach na cele ogólnospołeczne. Zmienimy stawki podatku VAT, którego obecna konstrukcja najbardziej obciąża osoby o niskich dochodach. Stawki podatków bezpośrednich uzależnimy od sumy całkowitych dochodów pochodzących z pracy i dochodów kapitałowych.
Nie zapomnimy o ulgach inwestycyjnych, premiując wydatki służące rozwojowi w stosunku do wydatków służących konsumpcji.
- Dziś, gdy we współczesnym neoliberalnym kapitalizmie egoizm, indywidualizm i utrata więzi z innymi ludźmi są wszechobecne, samorządność lokalna musi być częścią innego świata. Świata, w którym obywatele sami decydują o sobie lub grupie, z którą łącza ich wspólne interesy lub upodobania i wspólnie rozwiązują wspólne problemy.
Na równi z demokracją przedstawicielską muszą tu obowiązywać mechanizmy demokracji bezpośredniej.
Wartości musi określać cała zbiorowość i ma ona prawo do należnej jej władzy, w szczególności do suwerennego decydowania o strategicznych wyborach gospodarczych, ustrojowych i kadrowych.
Widzimy konieczność odwrócenia istniejącego modelu, w którym struktury samorządowe realizują głównie wyznaczone im przez władze centralne zadania i obowiązki administracyjne na rzecz reprezentowania w pierwszej kolejności interesów wspólnoty lokalnej.
Ograniczymy w znacznym stopniu władzę wojewodów na rzecz organów samorządowych, rozpatrzymy celowość istnienia powiatów.
Wprowadzimy szeroko mechanizmy demokracji bezpośredniej jak referenda, wysłuchania publiczne, otwarte spotkania konsultacyjne, konsultacje ze stowarzyszeniami lokalnymi, obywatelskie inicjatywy ustawodawcze.
Konsultacjom poddane zostaną również budżety inwestycyjne miast i gmin i zasady dotacji na cele kultury, zdrowia, oświaty. Udział mieszkańców w określaniu potrzeb miasta czy gminy nie może ograniczać się do „budżetów partycypacyjnych”, które stanowią bardzo drobny ułamek finansów danej jednostki. Samorządy wyposażone zostaną w prawo kierowania interwencji do struktur samorządowych wyższego szczebla oraz zgłaszania inicjatyw legislacyjnych i opiniowania projektów ustaw i rozporządzeń, które mogą ich dotyczyć. Do samorządów przesunięta zostanie znacznie większa niż obecnie część dochodów państwa
Wprowadzimy obowiązki dla radnych dotyczących stałego kontaktu z mieszkańcami, zaproponujemy tryb „odwołania radnego” przez wyborców. Konieczne jest daleko idące ograniczenie dyscypliny partyjnej przy głosowaniach w samorządach.
Będziemy sprzyjać rozwojowi samorządów struktur społecznych, jak samorządy mieszkańców, stowarzyszeń gospodarczych, kulturalnych i innych.
Państwo nie będzie narzucać zasad programowych telewizji publicznej, którą zarządzać będzie Rada wyłoniona przez organizacje i stowarzyszenia twórców i dziennikarzy, z udziałem przedstawicieli społeczeństwa. Oddamy w ręce samorządów media lokalne, łącznie z przejętymi przez spółki Skarbu Państwa.
4.Infrastruktura społeczna, którą będziemy tworzyć, zapewni każdemu obywatelowi równy dostęp do podstawowych dóbr, takich jak zdrowie, edukacja, kultura.
System dodatków wychowawczych i opiekuńczych, rozbudowa żłobków, przedszkoli, domów opieki pozwoli na wychowanie dzieci i opiekę nad osobami niepełnosprawnymi i przewlekle chorymi bez konieczności przerywania z tego powodu kariery zawodowej.
Pomoc materialna kierowana będzie w dla rodzin i osób w sposób indywidualny i celowy, bez korumpowania wybranych grup obywateli w formie np. 500+, 300+, 14 emerytur itp.
Do systemu zabezpieczenia społecznego zaliczamy również system indywidualnych ubezpieczeń chorobowych, ubezpieczeń mienia i wytworów własnej pracy (np. w rolnictwie i przetwórstwie) przed klęskami żywiołowymi. Stworzymy (przy udziale gwarancji państwowych) system ubezpieczeń dostępnego dla ogółu społeczeństwa.
- Rozwój cywilizacyjny ostatnich dziesięcioleci stwarza nowe możliwości, ale także nowe problemy i wyzwania. Aby w tym rozwoju uczestniczyć i z niego korzystać, konieczny jest priorytet dla powszechnej edukacji, badań naukowych i działań kulturotwórczych.
Traktując edukację jako zintegrowany system nauczania od przedszkola do ukończenia studiów zrealizujemy dwa ogólne postulaty dotyczące bazy programowej naszego edukacyjnego programu narodowego opracowanego ponad podziałami społecznymi.
Po pierwsze przygotowanie do życia w społeczeństwie w duchu odpowiedzialności obywatelskiej i poszanowania wartości humanistycznych, co obecny system edukacji realizuje w minimalnym stopniu. Zaprzepaszczony został w tym zakresie powojenny dorobek polskiej pedagogiki. Po drugie przywrócimy i rozwiniemy formy pracy grupowej i współdziałania uczniów w środowisku. Formy te zaniknęły zarówno z uwagi na oszczędności budżetowe szkół, jak i zanik autorytetu nauczyciela i wychowawcy spowodowany przepełnieniem klas, niskimi wynagrodzeniami i celowym obniżaniem rangi nauczycieli w środowisku.
Położymy nacisk na naukę samodzielnego myślenia. Należy uczyć rozwiązywać problemy, a nie zapamiętywania faktów i formułek. Jakość kształcenia nie polega na anachronicznym kształtowaniu postaw pseudo patriotycznych i zasad etycznych w duchu religijnym, lecz na przystosowaniu młodzieży do życia w szybko zmieniającym się świecie.
W nauczaniu przedmiotów społecznych (np. historii) będziemy kłaść nacisk na umiejętność oceny zjawisk w ich kontekście historycznym, a nie zapamiętywanie dat i nazwisk, dobranych najczęściej pod kątem indoktrynacji politycznej (w tym religijnej).
Wyprowadzimy religię ze szkół.
W naukach ścisłych i przyrodniczych będziemy kłaść nacisk na zrozumienie realnych zjawisk i przygotowanie do życia w świecie, w którym technika zastępuje wysiłek ludzki, a człowiek musi zapewnić jej wykorzystanie zgodnie z potrzebami swoimi i otaczającego go środowiska.
Naszym celem jest zapewnienie dzieciom i młodzieży równego dostępu do kształcenia, umożliwiającego skuteczne konkurowanie o miejsca pracy w jednoczącej się Europie. Oznacza to bezpłatną edukację na wszystkich szczeblach. Rozwiniemy Fundusz Stypendialny, który zapewni możliwość kontynuowania nauki również młodzieży ze środowisk najuboższych.
Nasza polityka oświatowa będzie stabilna, unikająca niesprawdzonych zmian strukturalnych zakłócających ciągłość nauczania, jak to miało i nadal ma miejsce w polityce oświatowej ostatnich lat.
Zapewnimy młodzieży szkolnej podstawową opiekę medyczną i stomatologiczną np. poprzez ustanowienie stałej opieki nad każdą szkolą przez wyspecjalizowane placówki medyczne.
Przywrócimy realizację tzw. „zielonych szkół”.
Podział na szkoły prywatne i państwowe zakłóca jednolitość poziomu edukacji i sprzyja selekcjonowaniu i pozycjonowania młodzieży w społecznej strukturze. Zapewnimy jednolity poziom nauczania, poprzez zlikwidowanie przywilejów dla szkolnictwa prywatnego i zmianę polityki finansowania szkół.
- Zdrowie to podstawowa potrzeba społeczna, a jej zaspokojenie powinno podlegać kryterium „non profit”. Tylko wtedy możliwa jest realizacja gwarantowanego konstytucyjnie powszechnego dostępu do opieki zdrowotnej.
Polska Partia Socjalistyczna ocenia, że problemy służby zdrowia są jedynie elementem walki politycznej dla poszczególnych partii, które traktują ochronę zdrowia, personel i pacjentów jako łatwy do manipulowania obszar życia społecznego. Brakuje prawdziwej, strukturalnej reformy.
Priorytetem obecnego rządu w dziedzinie ochrony zdrowia stała się centralizacja wydatków, poprzez całkowite podporządkowanie NFZ Ministrowi Zdrowia. Szpitale samorządowe chce się upaństwowić. Wiara, że na szczeblu centralnym podejmuje się lepsze decyzje niż na szczeblu lokalnym towarzyszy PiS od początku i skutkuje coraz wyraźniej stratami na skutek podejmowania spóźnionych i nietrafnych decyzji.
Przewidujemy:
– przyjęcie modelu przedwojennych Kas Chorych, w którym niezależny od rządu i poddany społecznej kontroli podmiot Narodowy Fundusz Zdrowia odpowiadać będzie w pełni za funkcjonowanie służby zdrowia i kształtowanie polityki państwa w tym zakresie,
-opracowanie rzetelnej wyceny świadczeń medycznych obowiązującej również w prywatnych zakładach zdrowotnych,
– zwiększenie nakładów na służbę zdrowia i zwiększenie w ramach Kas Chorych udziału samorządów w administrowaniu placówkami służby zdrowia z odpowiednią alokacją środków budżetowych,
-wprowadzenie społecznej kontroli gospodarowania środkami (społeczne Rady Nadzorcze z udziałem pacjentów w NFZ, szpitalach i ZOZ-ach);
– zahamowanie prywatyzacji i likwidacji szpitali i przychodni zdrowia, a w razie potrzeby przystąpienie do ich renacjonalizacji, tak aby podstawowy system lecznictwa zamkniętego i otwartego działającego na potrzeby opieki społecznej pozostał w sektorze publicznym;
– zrównanie praw i obowiązków sektora publicznego i prywatnego, aby przychodnie i szpitale komercyjne nie żerowały na publicznych w zakresie personelu i sprzętu medycznego,
– położenie większego zainteresowania, a w konsekwencji większych środków na profilaktykę medyczną i wczesne diagnozowanie chorób,
– natychmiastowe oddłużenie szpitali, przyjęcie ogólnopolskiego układu zbiorowego pracy dla pracowników ochrony zdrowia,
-ustalenie norm zatrudnienia oraz minimalnych standardów płacowych pracowników służby zdrowia, a także standardów postępowania w określonych stanach chorobowych;
– zracjonalizowanie wydatków, w tym rozdzielenie, w ramach przyznawanych środków, wydatków na płace personelu i procedury medyczne;
Także pracodawcy muszą zrozumieć, że zdrowe społeczeństwo, to także zdrowi pracownicy, a w konsekwencji większa wydajność pracy i większe zyski. Zrozumiało to wiele koncernów zagranicznych, które zapewniają swoim pracownikom (także w Polsce) dodatkowy dostęp do usług medycznych. Ustawowo przywrócimy przemysłową służbę zdrowia, finansowaną przez pracodawców.
Jako zasadę przyjmujemy, aby medycyna była oparta na nowoczesnej wiedzy bez wpływu na nią elementów światopoglądowych lansowanych np. przez kościół katolicki lub inne związki wyznaniowe, stowarzyszenia o charakterze światopoglądowym czy nieformalne grupy wpływu (np. antyszczepionkowcy).
- Budownictwo mieszkaniowe traktujemy jako ważną dziedzinę gospodarki, w której kreowane są również nowe miejsca pracy. Będziemy wspierać udział w tym sektorze podmiotów spółdzielczych i komunalnych w większym stopniu niż developerów. Wprowadzimy mechanizmy zapewniające równość wobec prawa kredytodawców (banków) i kredytobiorców (obywateli).
Rozwarstwienie społeczne rośnie, co odbija się bezpośrednio także na dostępności mieszkań. Po transformacji ustrojowej mamy dużą podaż mieszkań dostępnych dla osób o wysokich dochodach, przewyższający nawet popyt w tej grupie, a wysoki deficyt mieszkań dostępnych dla osób o niskich i przeciętnych dochodach.
Budownictwo mieszkaniowe generuje znaczne zyski, przechwytywane przez developerów. Problemy mieszkalnictwa będą rozwiązywane przez samorządy, które mogą być lepiej kontrolowane przez obywateli niż ogólnopolska instytucja państwowa.
Dysponowanie pozyskanymi środkami i gruntami skarbu państwa przez pozbawione dotychczas środków samorządy, przy właściwych uregulowaniach prawnych, zapewniających bezpośrednia kontrolę zainteresowanych mieszkańców, oraz ujednolicenie zasad powinno przynieść efekty. Potrzebne są też głębokie zmiany w ustawie o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych oraz ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego.
Spółdzielnie mieszkaniowe powinny odegrać kluczową rolę w rozwoju mieszkalnictwa. Wymaga to zmian w prawie spółdzielczym i powrotu (z koniecznymi zmianami) do roli, jaka odgrywały one przed wojną i w sposób ułomny w okresie PRL. Samorząd Spółdzielczy powinien zagwarantować bezpośredni nadzór nad prawidłowym działaniem programu. Stworzymy program budowy mieszkań przez spółdzielnie budowlane tworzone przez osoby zainteresowane współudziałem w budowie własnych mieszkań, Taka forma budownictwa będzie w pierwszym rzędzie uzyskiwać wsparcie państwowe i samorządowe.
- Demokracja to system rządów, w którym wola większości obywateli stanowi prawo i powołuje władzę, nie ograniczając przy tym praw mniejszości.
Zapewnimy wszystkim obywatelom wpływ na system prawny poprzez mechanizmy opisane w rozdziale Polska Samorządna, zadbamy o pełne przestrzeganie prawa do wypowiedzi i manifestowania swych poglądów w mediach i w formie demonstracji publicznych.
Zapewnimy faktyczną neutralność światopoglądową instytucji państwowych.
Polskie społeczeństwo ma zapisane w swoich tradycjach szlachetne wartości solidarności, wielokulturowości i życzliwości. W imię demokracji nie pozwolimy na to, by skrajnie prawicowy jad i faszyzm zatruwał serca Polek i Polaków. Polska Partia Socjalistyczna dąży do Polski będącej Ojczyzną dla wszystkich, do Polski, która jest krajem, gdzie każdy może czuć się bezpiecznie, do Polski, która szanuje ludzi niezależnie od płci, orientacji seksualnej, pochodzenia bądź wyznania lub jego braku.
Wolność i równouprawnienie kobiet są dla nas szczególnym priorytetem. Te przymioty są ściśle powiązane z niezależnością ekonomiczną i proporcjonalną reprezentacją polityczną. Kobieta nie jest, jak głoszą to fundamentaliści katoliccy stworzona wyłącznie do tego, by towarzyszyć mężczyźnie. Nie dopuścimy do ograniczania praw kobiet do dysponowania własnym ciałem i intelektem. Aborcja to nie problem religijny, lecz społeczny dotyczący nie tylko istot nienarodzonych, lecz przede wszystkim żyjących, szczególnie kobiet.
- Los ludzkości zależy od rozważnego decydowania w kwestiach rozwoju przemysłu i infrastruktury oraz wykorzystania bogactw naturalnych. Trzeba zaprzestać nadmiernej konsumpcji, eksploatacji i niszczenia zasobów.
Będziemy prowadzić politykę proekologiczną, zapewniającą równowagę w środowisku.
Włączymy się aktywnie w europejskie programy ograniczenia emisji CO2 oraz eliminacji smogu.
Wymagać to będzie szybkiej, lecz stopniowej likwidacji wykorzystania węgla, ropy naftowej i gazu do produkcji energii elektrycznej. W pierwszym rzędzie wyłączymy z eksploatacji stare elektrownie o niskiej sprawności oraz elektrownie spalające węgiel brunatny, Podstawową uwagę poświęcimy rozwojowi alternatywnych i rozproszonych źródeł energii: solarnej, wiatrowej, wodnej i geotermalnej. Ograniczeniem bazowania wyłącznie na energetyce ze źródeł odnawialnych jest konieczność zapewnienia stabilności systemu energetycznego, który zapewniają dotychczas wielkie elektrownie spalające węgiel. Uzasadniona jest budowa elektrowni atomowych, które muszą przejąć rolę stabilizacji systemu. Gdyby nie nierozważna polityka rządów Solidarności, która anulowała w roku 1990 program budowy elektrowni jądrowych, problem zapewnienia stabilności systemu bez elektrowni węglowych byłby rozwiązany.
Nie zapomnimy o zapewnieniu miejsc pracy lub zasiłków przedemerytalnych pracownikom likwidowanych kopalń i elektrowni.
Poświęcimy dużą uwagę ochronie przyrody podlegającej dewastacji i nadmiernej eksploatacji, a także rozwiążemy zaniedbany w Polsce problem składowania odpadów, ich utylizacji i recyklingu. Ochrona przyrody i klimatu wymaga ścisłej współpracy międzynarodowej. Aktywnie uczestniczyć będziemy w przygotowaniu regulacji prawnych i kontroli ich realizacji w wymiarze globalnym.
- Pragnieniem socjalistów jest ustanowienie międzynarodowego systemu bezpieczeństwa opartego na współpracy, zgodnego z prawem międzynarodowym i zasadami zreformowanego i demokratycznego systemu ONZ. Stanowczo sprzeciwiamy się rosnącej militaryzacji w stosunkach zewnętrznych oraz walczymy o pokojową rolę Europy w świecie.
Polska powinna angażować się w obronę i budowę infrastruktury pokoju i porozumienia międzynarodowego, a nie wojny.
Wojna niweczy zasady współżycia społecznego, nie może wiec być narzędziem dążenia do spokoju między ludźmi i demokracji. Nie przyczynia się ona do wzrostu zamożności biednych społeczeństw, bogacą się tylko wasalni władcy tych krajów, a przede wszystkim międzynarodowe koncerny.
W imię interesów nielicznych, śmierć lub nieodwracalne kalectwo są udziałem tysięcy.
Chcemy rozwijać pokojową współpracę z sąsiadami i państwami naszego regionu.
Przeciwni jesteśmy budowaniu ładu światowego na wyścigu zbrojeń i filozofii odstraszania.
Opowiadamy się za solidarnym działaniem na rzecz jedności europejskiej i przyjęciem przez Unię Europejską mechanizmów stanowiących alternatywę do modelu neoliberalnego, alternatywnej cywilizacji. Cywilizacji opartej na solidarności społeczeństw i obywateli. Będziemy współpracować z lewicowymi frakcjami w Parlamencie Europejskim dla stworzenia Europy na zasadach socjalnych, w zgodzie z ekologią i żyjących w pokoju społeczeństw.
Będziemy promować działania dla uwolnienia polityki Unii Europejskiej i rządów poszczególnych krajów z ucisku rynków finansowych, zmieniając logikę wypracowywania zysku w logikę rozwoju społecznego opartego na sprawiedliwości społecznej i trwałych działaniach proekologicznych.